Αιτιοπαθογένεια

Ο μηχανισμός καταστροφής και εξαφάνισης των μελανοκυττάρων από το πάσχον δέρμα δεν έχει πλήρως διαλευκανθεί. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που φαίνεται να οδηγούν στην εμφάνιση της λεύκης.

• Η επικρατέστερη παθογενετική θεωρία είναι η αυτοάνοση δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στα μελανοκύτταρα καταστρέφοντάς τα. Η λεύκη ενδέχεται να συνυπάρχει με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως παθήσεις του θυρεοειδούς(ν Hashimoto), ερυθηματώδη λύκο, ρευματοειδή αρθρίτιδα, αυτοάνοσο σακχαρώδη διαβήτη, γυροειδή αλωπεκία κά.
• Γενετικοί παράγοντες
• Νευροχημικοί παράγοντες: μια δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος μπορεί συντελεί στην καταστροφή των μελανοκυττάρων.
• Μειωμένη άμυνα στο οξειδωτικό στρες
• Μειωμένη επιβίωση ή αυτοκαταστροφή των μελανοκυττάρων λόγω κάποιου εγγενούς ελαττώματος που τα καθιστά ευάλωτα.

Είναι πιθανό η λεύκη να είναι αποτέλεσμα ενός ή συνδυασμού κάποιων από αυτούς τους παράγοντες.

Κλινική εικόνα

Η λεύκη εμφανίζεται με τη μορφή λευκών κηλίδων που διαχωρίζονται σαφώς από το γύρω υγιές δέρμα. Στα πρώτα στάδια οι κηλίδες είναι ελαφρώς πιο ανοικτόχρωμες από το υπόλοιπο δέρμα και στη συνέχεια αποχρωματίζονται τελείως. Οι βλάβες εμφανίζουν διαφορετικά σχήματα και μεγέθη και συνήθως είναι ασυμπτωματικές. Συχνά οι βλάβες είναι συμμετρικές ενώ ο ρυθμός με τον οποίο μεγαλώνουν μεταβάλλεται από ασθενή σε ασθενή.

Η λεύκη μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Συχνότερα εντοπίζεται στο πρόσωπο (περιστοματικά,περιοφθαλμικά), στις μασχάλες, στα γεννητικά όργανα, στους αγκώνες, στα γόνατα, στις ραχιαίες επιφάνειες των άκρων χειρών και άκρων ποδών.

Η λεύκη σε ποσοστό 10-60% συνοδεύεται από λευκοτριχία στο τριχωτό της κεφαλής, στα φρύδια, στις βλεφαρίδες και στα γένια.

Ασθενείς με λεύκη μπορεί να εμφανίζουν οφθαλμολογικές διαταραχές, όπως ραγοειδίτιδα και διαταραχές ακουστικής οξύτητας.

Κλινικές μορφές

Με βάση την εντόπιση και την έκταση των βλαβών η λεύκη ταξινομείται σε

• εντοπισμένη, με κηλίδες που εντοπίζονται σε μια περοχή του σώματος ή μόνο στους βλεννογόνους
• γενικευμένη : πλειοψηφία των ασθενών εμφανίζει τη γενικευμένη μορφή της νόσου η οποία κατηγοριοποιείται ως εξής : κοινή λεύκη με κηλίδες διάσπαρτες σε όλο το σώμα, ακροπροσωπική λεύκη με κηλίδες στο πρόσωπο και στα άνω και κάτω άκρα και τη μεικτή λεύκη.
• Καθολική με αποχρωματισμό ολόκληρου ή σχεδόν ολόκληρου του δέρματος.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η λεύκη είναι ένα χρόνιο νόσημα που χωρίς να αποτελεί επικίνδυνη πάθηση για τη ζωή του ασθενούς, επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής του και τη ψυχολογία του. Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη νόσο, όμως, υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπείες που βοηθούν στην αποκατάσταση του χρώματος της επιδερμίδας και προσφέρουν μια ομοιόμορφη όψη.

Τοπική θεραπεία: κυρίως χρησιμοποιούνται τοπικά κορτικοστεροειδή και αναστολείς καλσινευρίνης. Προτιμάται σε ασθενείς με περιορισμένη έκταση των βλαβών.

Φωτοθεραπεία : η κυριότερη είναι η υπεριώδης ακτινοβολία Β στενού φάσματος ( NB-UVB).

Laser: excimer laser είναι αποτελεσματικό σε σταθερές βλάβες μικρής έκτασης. Μπορεί να συνδυαστεί με σκευάσματα τοπικής χρήσης με τα οποία έχει συνεργική δράση.

Αποχρωματισμός του υγιούς δέρματος: όταν η λεύκη έχει επεκταθεί στο μεγαλύτερο μέρος του σώματος γίνεται αποχρωματισμός του υγιούς δέρματος ώστε να προκύψει ομοιομορφία. Η θεραπεία αυτή επιλέγεται σε σπάνιες περιππτώσεις.

Χειρουργικές επεμβάσεις : σε ασθενείς με εντοπισμένες βλάβες της νόσου που παραμένουν σταθερές για τουλάχιστον 2 έτη μπορεί να τοποθετηθούν μοσχεύματα υγιούς δέρματος στο πάσχον δέρμα.

Χρήση τοπικών καλυπτικών κρεμών.

Γενικά

Η πορεία της λεύκης γενικά δεν είναι προβλέψιμη. Η νόσος μπορεί να επεκτείνεται με αργό ρυθμό, μπορεί να παραμείνει σταθερή για μεγάλο χρονικό διάστημα ή να επιδεινωθεί απότομα. Επίσης η ανταπόκριση στη θεραπεία δεν είναι ίδια για όλους τους ασθενείς. Εξαρτάται κυρίως από την εντόπιση των βλαβών και το φωτότυπο του ασθενούς. Καλύτερη ανταπόκριση φαίνεται να έχουν οι σκούροι φωτότυποι. Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση της λεύκης πρέπει να εξατομικεύεται για τον κάθε ασθενή, λαμβάνοντας υπόψη το όφελος της θεραπείας σε σχέση με τις πιθανές παρενέργειες.