Πρόκειται για καλοήθεις υπερπλασίες των επιθηλιακών κυττάρων που εμφανίζονται στο δέρμα και οφείλονται στον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων(HPV). Έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 100 στελέχη του ιού. Κάθε ένα από αυτά προκαλεί διαφορετική κλινική εκδήλωση και εντοπίζεται σε συγκεκριμένο σημείο του σώματος. Συγκεκριμένα, ο ιός προσβάλλει τα κύτταρα της επιδερμίδας προκαλώντας τον ταχύ πολλαπλασιασμό τους. Έτσι αναπτύσσονται οι χαρακτηριστικές βλάβες-εξογκώματα με σκληρή επιφάνεια ΄΄σαν κουνουπίδι¨, οι οποίες είναι ιδιαίτερα μολυσματικές χωρίς όμως να είναι επικίνδυνες. Σε κάποιες περιπτώσεις, μετά την αρχική επαφή, ο ιός HPV μπορεί να παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στο δέρμα και να μην εκδηλωθούν αμέσως συμπτώματα. Μπορεί να χρειαστούν ακόμα και αρκετοί μήνες για να αναπτυχθεί μια μυρμηκιά, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να μην εμφανιστεί ποτέ παρά την επαφή του δέρματος με τον HPV. Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία είναι όμως πιο συχνές στα παιδιά σχολικής ηλικίας (10-16 ετών) δεδομένου ότι εμφανίζεται περίπου στο 5-15% αυτών.

 

Η μετάδοση γίνεται είτε με άμεση επαφή με τις βλάβες (από άτομο που έχει μυρμηκιές σε άλλο άτομο) είτε έμμεσα μέσω της δερματικής επαφής με μολυσμένα αντικείμενα ή επιφάνειες . Συνήθως, το σημείο του δέρματος στο οποίο εισχωρεί ο HPV ιός παρουσιάζει κάποια λύση της συνέχειάς του, εκδορά ή αμυχή που τις περισσότερες φορές δεν είναι ορατή με γυμνό μάτι. Πχ μικρά κοψίματα που δημιουργούνται στην επιδερμίδα κατά το ξύρισμα μπορεί να είναι η οδός μόλυνσης . Γι΄ αυτό το λόγο πολύ συχνά οι άνδρες εμφανίζουν βλάβες στην περιοχή του γενείου και οι γυναίκες στα πόδια. Επίσης μετάδοση μπορεί να γίνει και με αυτενοφθαλμισμό ,το ίδιο άτομο δηλαδή μολύνει άλλα σημεία του σώματός του. Κάποιο άτομο πχ με μυρμηκιές στις παλάμες ή στα δάκτυλα των χεριών του μπορεί να μεταδώσει τον ιό και έτσι να εμφανίσει βλάβες στο πρόσωπό του ή σε άλλα σημεία του σώματος του λόγω της επαφής των χεριών του με τα σημεία αυτά. Αρκετά συχνή είναι η μετάδοση του ιού σε πισίνες και χώρους γυμναστηρίων –αποδυτήρια. Οι χώροι αυτοί μάλιστα είναι οι πιο συχνοί ¨ένοχοι¨ για τις μυρμηκιές πελμάτων. Η μη χρήση υποδημάτων στους χώρους αυτούς καθώς και η αυξημένη επαφή με το νερό και με επιφάνειες που μπορεί να υπάρχει σε πληθώρα ο ιός καθιστά τα κάτω άκρα ευάλωτα στην επίθεση του ιού.

 

Διακρίνονται σε

 

1. Κοινές μυρμηκιές. που εντοπίζονται κυρίως στα χέρια, γύρω από τα νύχια, στα δάκτυλα , στα γόνατα αλλά και σε άλλα σημεία του σώματος. Μπορεί να έχουν στρογγυλό ή ακανόνιστο σχήμα και χρώμα λευκό, γκρίζο ή καφέ. Συνήθως είναι επίπεδες ή σχηματίζουν επάρματα μικρού μεγέθους και έχουν τραχιά επιφάνεια.
2. Πελματιαίες μυρμηκιές αναπτύσσονται συνήθως στα σημεία που ασκείται μεγάλη πίεση στο πέλμα. Εξαιτίας της πίεσης από τη βάδιση παρουσιάζουν την τάση να αναπτύσσονται προς το εσωτερικό του δέρματος. Εμφανίζονται με τη μορφή σκληρών επώδυνων οζιδίων. Συγκεκριμένα έχουν την εικόνα κυκλικών βλαβών με υπερκερατωσική επιφάνεια στο χρώμα του δέρματος , ενώ κάποιες φορές διακρίνονται μαύρα στίγματα που είναι παθογνωμονικά για τη νόσο. Σε κάποιες περιπτώσεις οι μυρμηκιές των πελμάτων συρρέουν δημιουργώντας μια ενιαία βλάβη που ονομάζεται μωσαικό.
3. Ομαλές μυρμηκιές είναι μικρές, επίπεδες βλατίδες με μέγεθος 1-5 mm που εντοπίζονται κυρίως στο πρόσωπο, στο μέτωπο, στο πηγούνι, στη ραχιαία επιφάνεια των χεριών και στα πόδια . Έχουν λεία επιφάνεια και το χρώμα του δέρματος, ανοικτό καφέ ή λευκοκίτρινο γυαλιστερό. Μερικές φορές γίνονται δύσκολα αντιληπτές. Συχνά εμφανίζονται σε μεγάλους αριθμούς-ομάδες των 20-100 βλαβών.
4. Νηματοειδείς μυρμηκιές. Πρόκειται για μακριές λεπτές βλάβες που μοιάζουν με θηλώματα και εντοπιζονται κυρίως στην περιοχή του λαιμού, στις μασχάλες και στις μηροβουβωνικές πτυχές.

Οι μυρμηκιές εμφανίζονται συνήθως στις παλάμες, γύρω από τα νύχια, στα πέλματα, στους αγκώνες και στα γόνατα αλλά και στο πρόσωπο. Συνήθως δεν εμφανίζουν κάποιο σύμπτωμα μπορεί όμως να προκαλούν κάποια ενόχληση ανάλογα με το σημείο στο οποίο εμφανίζονται. Οι μυρμηκιές των πελμάτων μπορεί να είναι επώδυνες και να προκαλούν δυσκολία στη βάδιση και έντονο πόνο. ενώ οι υπόλοιπες μυρμηκιές και κυρίως αυτές που εντοπίζονται γύρω από τα νύχια μπορεί να αιμορραγήσουν. Οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς εμφανίζουν πολλές, μεγάλες και ανθεκτικές στη θεραπεία μυρμηκιές. Όταν δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού είναι εξασθενημένο όπως πχ συμβαίνει σε άτομα που λαμβάνουν θεραπεία με στεροειδή, έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση ή πάσχουν από ασθένειες που καταστελλουν τη δράση του ανοσοποιητικού όπως λοίμωξη με HIV έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν μυρμηκιές. Γενικά μολονότι όλοι είμαστε εκτεθειμένοι στον ιό ορισμένοι φαίνεται να είναι πιο ευαίσθητοι σε αυτόν ενώ άλλοι είναι πιο ανθεκτικοί.

 

Αυτόματη ίαση των βλαβών είναι πιθανό να συμβεί ιδιαίτερα στα παιδιά. Ωστόσο λόγω της αυξημένης μεταδοτικότητας του ιού αλλά και της πιθανότητας εξάπλωσής του και εμφάνισης βλαβών σε άλλα σημεία του σώματος συνιστάται η άμεση θεραπευτική αντιμετώπισή τους. Στόχος της θεραπείας είναι η καταστροφή της βλάβης, αλλά και η διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενή ώστε να καταπολεμηθεί ο ιός. Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας γίνεται με βάση τον αριθμό, το μέγεθος, τη μορφή , την εντόπιση των μυρμηκιών, αλλά και την ηλικία του ασθενούς και το ατομικό ιστορικό του (ανοσοκαταστολή, εγκυμοσύνη). Ιδιαίτερα στα παιδιά επιλέγονται οι λιγότερο επεμβατικές και επώδυνες μέθοδοι. Οι συνηθέστερες μέθοδοι είναι

 

• Κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο. Πρόκειται για μια ευρέως διαδεδομένη και μη επεμβατική μέθοδο θεραπείας η οποία παρέχει άμεσα ορατά αποτελέσματα με ασφάλεια. Δε χρειάζεται τοπική αναισθησία και το άτομο επιστρέφει άμεσα στις δραστηριότητές του. Μπορεί να χρειαστούν επαναληπτικές συνεδρίες. Αποτελεί πρώτης εκλογής θεραπεία για εγκύους και παιδιά.
• Laser CO2 αποτελεί μια ασφαλή τεχνική με υψηλά ποσοστά επιτυχίας και άμεσο αποτέλεσμα, ενώ και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο.
• Διαθερμοπηξία –ηλεκτροκαυτηρίαση. Η μυρμηγκιά καταστρέφεται με τη χρήση ηλεκτρισμού αφού γίνει τοπική αναισθησία.
• Χειρουργική αντιμετώπιση. Βρίσκει εφαρμογή σε πολύ μεγάλες βλάβες και αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο αντιμετώπισης των πελματιαίων μυρμηκιών.
• Τοπική χρήση χημικών ουσιών πχ μονοχλωροοξικό οξύ, φορμικό οξύ κ.α. Οι καυστικοί παράγοντες εφαρμόζονται στην πάσχουσα περιοχή καθημερινά ή μία με δύο φορές την εβδομάδα και σταδιακά καταστρέφουν τις μυρμηκιές.

 

 

Η πλήρης ίαση της ιογενούς αυτής πάθησης εξαρτάται σημαντικά και από τους ανοσολογικούς μηχανισμούς που διαθέτει ο ίδιος ο ασθενής. Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι σημαντική για την αντιμετώπιση των μυρμηκιών. Στο ιατρείο μας για την επιτυχημένη έκβαση της θεραπείας γίνεται συστηματική παρακολούθηση και επανεξέταση του ασθενή προκειμένου να γίνεται έγκαιρη αντιμετώπιση πιθανών υποτροπών ή εμφάνιση νέων βλαβών.